فیبروز کیستیک (به انگلیسی: Cystic Fibrosis)‏ به صورت مخفف (به انگلیسی: CF)‏، نوعی اختلال اتوزومی مغلوب حمل اپی‌تلیال یونی است که به علت جهشهایی در ژن تنظیم کننده هدایت ورای غشایی CF به نام CFTR ایجاد می‌شود. اگر چه CF در تمام نژادها مشاهده شده‌است، عمدتاً بیماری مردمان اروپایی شمالی می‌باشد.

محتویات

• ۱ آسیب شناسی
• ۲ علایم
• ۳ درمان طبی

آسیب شناسی

CFTR، نوعی کانال کلریدی تنظیم شونده یا CAMP است که سایر کانالهای یونی را تنظیم می‌کند. CFTR، هیدراتاسیون ترشحات در داخل راه‌های هوایی و مجاری را از طریق دفع کلراید و مهار برداشت سدیم حفظ می‌کند. اختلال عملکرد CFTR می‌تواند بر بسیاری از اعضای مختلف تأثیر بگذارد، خصوصاً اعضایی که مایع مخاطی (موکوس) ترشح می‌کنند. مانند راه‌های تنفسی فوقانی و تحتانی،پانکراس، دستگاه صفراوی، دستگاه تناسلی مذکر، روده و غدد عرق، ترشحات بی‌آب و چسبنده در ریه‌های بیماران مبتلا به CF، جلوی کلیرانس موکوسی – مژکی را می‌گیرد.

عملکرد پپتیدهای طبیعی ضد میکروبی را مهار می‌کند و راه هوایی را مسدود می‌نماید. ظرف ماه‌های اول عمر، این ترشحات و باکتری‌های جای گرفته در آنها نوعی واکنش التهابی را آغاز می‌کنند. رهاسازی سیتوکین‌های التهابی، آنزیمهای ضد باکتریایی میزبان و آنزیمهای باکتریایی به نایژک‌ها صدمه می‌زند. چرخه‌های راجعه عفونت، التهاب و تخریب بافتی، مقدار بافت ریوی واجد عملکرد را کاهش می‌دهند و سرانجام موجب نارسایی تنفسی می‌شوند.

علایم

CF بطور کلاسیک در اوایل کودکی تظاهر می‌کند، هر چند تقریباً ۴ درصد بیماران در بزرگسالی تشخیص داده می‌شوند. ۱۰ تا ۲۰ درصد بیماران در بدو تولد با ایلئوس مکونیوم تظاهر می‌کنند و سایرین با شکایات تنفسی مزمن یا نارسایی رشد، یا هر دو در سنین بالاتر مراجعه می‌کنند. پیشرفت بیماری ریوی، عامل اصلی تعیین کننده ابتلا و مرگ و میر است. اکثر بیماران به علت نارسایی تنفسی بین ۳۰ تا ۴۰ سالگی فوت می‌کنند.

۱ تا ۲٪ مبتلایان به CF، غلظت طبیعی کلر در عرق نشان می‌دهند. به هر حال در این بیماران، اختلاف پتانسیل ورای اپی‌تلیال بینی معمولاً تشخیص دهنده CF است. در هر حاضر هیچ درمان علاج دهنده‌ای برای CF وجود ندارد، هر چند بهبود اداره علایم بیمار، طول عمر متوسط را از اویل کودکی به ۴۰ – ۳۰ سالگی افزایش داده‌است.

درمان طبی

اهداف درمان طبی برای CF عبارت‌اند از:

۱. پاک‌سازی ترشحات ریوی
۲. کنترل عفونت ریوی
۳. تغذیه کافی
۴. پیشگیری از انسداد روده

اگر چه درمان طبی پیشرفت بیماری ریوی را آهسته می‌کند، تنها درمان موثر برای نارسایی تنفسی در CF، پیوند ریه است. جایگزینی آنزیمهای پانکراس و مکمل ویتامینهای محلول در چربی، سوء جذب را بطور موثری درمان می‌کند. به هر حال به علت افزایش نیازهای کالریک بدن و بی‌اشتهایی، بسیاری از بیماران به مکملهای کالری هم نیاز دارند. اکثر بیماران به مشاوره وسیع جهت مواجه با آثار روانی ابتلا به نوعی بیماری مزمن کشنده نیز احتیاج دارند.

بیماری های تنفسی

التهاب گلو یا فارنژیت، به عنوان یک علامت در بسیاری از بیماری های عفونی و التهابی دستگاه تنفس فوقانی دیده می شود. این علامت بسیار شایع می باشد. بسیاری از عوامل ویروسی و باکتریال و حتی غیرعفونی باعث گلودرد می شوند. فارنژیت میتواند باعث ورم لوزه ها شود و گاه با تب و سرفه همراه است.

محتویات

• ۱ انواع فارنژیت
• ۲ علل فارنژیت حاد
• ۳ علل فارنژیت مزمن
• ۴ انواع فارنژیت مزمن
• ۵ علائم کلی فارنژیت مزمن
• ۶ درمان

انواع فارنژیت

حاد

مزمن

علل فارنژیت حاد

باکتریایی

• شایع ترین نوع فارنژیت باکتریایی، فارنژیت استرپتوکوکی است. در فارنژیت استرپتوکوکی همان طور که از نامش پیدا است، عامل ایجاد کننده، یک باکتری به نام استرپتوکوک می باشد. استرپتوکوک باعث ایجاد گلودرد، قرمزی و اگزودا(پوشش زرد روی لوزه ها)، پتشی یا دانه های قرمز روی فضای خلفی حلق می شود.

همراه با تب، بزرگ شدن غدد لنفاوی قسمت قدامی گردن، سردرد، دل درد و استفراغ هم وجود دارد. در این بیماری معمولا سرفه، عطسه و آبریزش بینی فراوان وجود ندارد.

تشخیص قطعی این بیماری با کشت حلق و یا تست سریع ترشحات حلق از نظر وجود استرپتوکوک است. تست سریع به طور وسیع در دسترس پزشکان نیست. و کشت حلق هم در صورت اعتماد به آزمایشگاه و بیمار باید انجام شود، بنابراین تشخیص فارنژیت استرپتوکوکی در ایران معمولا بر اساس علائم بالینی انجام میشود.

وجود استرپتوکوک در حلق انسان و رشد آن در صورت عدم درمان و کنترل بیماری، ممکن است منجر به تب روماتیسمی و گلومرولونفریت شود و از این نظر، درمان آن حائز اهمیت بسیار است،

• دیفتری
• باکتری گونوکوک (باکتری مولد عفونت سوزاک)

ویروسی

• اکثر عوامل ایجاد کننده ی فارنژیت، ویروس ها هستند که می توانند با تب و ضایعات تاولی در ناحیه حلق و دهان، خستگی و عطسه و سرفه همراه باشند. این ویروس ها از گروهآنتروویروس ها می باشند و می توانند ضایعات جلدی نیز ایجاد کنند.

• سرخک
• سایر ویروس های درگیر کننده دستگاه تنفس مثل رینوویروس (ویروس سرماخوردگی) و کروناویروس را نباید فراموش کرد. اینها میتوانند مشکلاتی برای گوش و شش ها نیز ایجاد کنند.
• ویروس آبشتین بار نیز به عنوان یکی از علایم خود باعث ایجاد فارنژیت اگزوداتیو در ناحیه حلق می شود.
• ویروس هرپس سیمپلکس تیپ I (تبخال)، در صورت ایجاد عفونت اولیه ممکن است باعث ضایعات زخمی و تاولی در داخل دهان همراه با تب و بی اشتهایی شود، این ضایعات ممکن است حتی به کنار لب نیز تجاوز نمایند و درمان علامتی برای درد، التهاب شدید و درمان ضد ویروس در این گونه موارد انجام می شود.

• آبله مرغان
• عفونت های شدیدتر در ناحیه فارنکس می تواند به صوررت ژنژیویت نکروزان اولسراتیو(ضایعات زخمی شونده لثه ها) توسط عوامل بی هوازی دهان باشد و فرم شدیدتر آن آنژین لودویک به صورت سلولیت در ناحیه قسمت فکی و زیرزبانی است که با درگیری عوامل بی هوازی همراه بوده و نیاز به بستری و درمان با آنتی بیوتیک وریدی دارد.

قارچی
• کاندیدیازیس

سایر
• کلامیدیا
• انگل توکسوپلاسما
علل غیر عفونی
• مواد شیمیایی

علل فارنژیت مزمن

• وجود عفونت پایدار در اطراف حلق (مانند ورم مخاط بینی مزمن، ورم لوزه مزمن، سینوزیت مزمن، عفونت دندانی، گلودرد مزمن)
• تنفس دهانی (مانند بسته شدن بینی به دلیل پولیپ، تومور و یا بیرون زدگی دندان به سمت لب ها)
• حساسیت مزمن (مانند سیگار زیاد، جویدن تنباکو، خوردن غذاهای تند، مصرف زیاد الکل)
• آلودگی محیطی (محیط پزدود یا هوای کثیف شهر)
• هوار کشیدن (باعث صدمه به حلف و حنجره و فارنژیت مزمن میشود)

انواع فارنژیت مزمن

1. فارنژیت زکامی
2. فارنژیت دانه دار (تصویر)

علائم کلی فارنژیت مزمن

• درد یا مشکل در گلو بخصوص در اول صبح
• احساس وجود چیز خارجی در حلق
• خستگی صدا
• سرفه

علائم فارنژیت زکامی

• گرفتگی دیواره حلق
• تراکم خون در رگ های روی حلق
• تراوش خلط زیاد

علائم فارنژیت دانه دار

• برجستگی روی دیواره ی حلق
• گرفتگی حلق
• تراکم خون در رگ های روی حلق
• وجود غدد کوچک برجسته روی حلق
• کشیده شدن ماهیچه های کنار حلقی در چپ و راست
• ورم زبان کوچک

درمان

در صورتیکه منبع بیماری باکتریایی یا قارچی باشد از درمان با آنتی بیوتیک ها و یا داروهای ضدقارچ استفاده میکنند.

در صورتیکه منبع بیماری ویروسی باشد درمان بسته به نوع ویروس متفاوت است.

در درمان فارنژیت مزمن باید بیماری ای که موجب فارنژیت شده است پیدا شده و درمان شود. در درمان فارنژیت دانه دار گاهی از لیزر برای از بین بردن دانه های ته حلق استفاده میشود.

نکته قابل ذکر این است که بطور کلی در درمان فارنژیت ها از دگزامتازون استفاده نشود. چون اکثر عوامل ویرال در اثر تزریق این دارو شدت یافته علیرغم بهبود آنی و ظاهری بیمار طولانی شدن عفونت و دوره بیماری را بدنبال دارد.

عموم بیماران فردای پس از تزریق دگزامتازون از بدتر شدن علائم بالینی خود شکایت دارند. اما استفاده از ضد التهاب نظیر ناپروکسن یا تولمتین یا بروفن بلامانع است. از تجویز آسپیرین در دوران اپیدمی آنفولانزا بعلت احتمال ایجاد سندرم ری پرهیز شود.

بیماری های تنفسی

بر اثر پنومونی نایژه‌ها از مایع پر شده واکسیژن کمتری وارد خون می‌شود. شش سمت چپ سالم و شش سمت راست مبتلا به ذات الریه‌است.

تصویر باکتری استرپتوکوکوس پنومونیا از مهمترین عوامل ذات الریه و قاتل بیش از یک میلیون نوزاد در سال.
سینه پهلو، پنومونی (به انگلیسی: Pneumonia)‏ یا ذات‌الریه نوعی پولمونیت و التهاب حاد همراه ترشح در پارانشیم ریه و به ویژه حباب‌چه‌های هوایی است. این بیماری عفونی معمولاً بر اثر آلودگی به باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها، انگل‌ها و یا صدمات شیمیایی و فیزیکی ریه ایجاد می‌شود.
سرفه، درد در ناحیه سینه، تب و دشواری ِ تنفس مهمترین علامت‌های ذات الریه هستند. در تشخیص بیماری رادیوگرافی و آزمایش خلط کمک کننده‌است و درمان آن بسته به علت بیماری متفاوت است. ذات الریه باکتریایی با آنتی‌بیوتیک درمان می‌شود.
سینه‌پهلو یک بیماری شایع است، در تمام گروه‌های سنی ممکن است رخ دهد و یکی از علل اصلی مرگ در سالمندان و نوزاداناست. سازمان بهداشت جهانی برآورد کرده‌است که یک‌سوم مرگ‌ومیر نوزادان زیر یک‌سال ناشی از ذات‌الریه است. بهبودی بستگی به نوع بیماری، انتخاب روش درمانی مناسب و سلامت جسمی شخص دارد.

محتویات

• ۱ علائم
• ۲ انواع
• ۳ درمان
• ۴ شیوع

علائم

سرفه‌هایی با خلط و بزاق سبز یا زرد رنگ، تب بالا و لرزش به همراه احساس سرما مهمترین علائم ابتلا به سینه‌پهلو هستند. تنفس کوتاه و بریده و درد در ناحیه سینه که با سرفه یا تنفس عمیق تشدید می‌شود از دیگر علائم شایع هستند. مبتلایان به سینه‌پهلو ممکن است سردرد، سرفه‌های خونی و پوست عرق کرده و رنگ پریده‌ای داشته باشند.
کاهش اشتها، کوفتگی، حالت تهوع، استفراغ، خُلق برگشته و درد مفاصل یا عضلات از علائم احتمالی دیگر هستند.
انواع کمیاب سینه‌پهلو ممکن است با علائم متفاوتی ظهور کنند. برای مثال سینه‌پهلو ناشی از لژیونلا ممکن است درد شکم و اسهال را موجب شود و سینه‌پهلو ناشی از توبرکلوسیس ممکن است فقط به عرق کردن شبانه و کاهش وزن بیانجامد.هر یک از عوامل ممکن است در نوزادان مبتلا نیز بروز کند اما سینه‌پهلو نوزادان در بیشتر موارد تنها با خواب‌آلودگی و کاهش اشتها مشخص می‌شود.
تشخیص بالینی سینه‌پهلو با تب بالای بدن (و در مواردی کاهش دمای بدن)، افزایش تعداد تنفس، سرفه، درد قفسه سینه، دشواری تنفس، کاهش فشار خون، افزایش ضربان قلب و کاهش میزان اکسیژن خون ممکن است.

انواع

سینه‌پهلو به دو نوع کلی سینه‌پهلو کسب شده از جامعه و سینه‌پهلو بیمارستانی تقسیم می‌شود. تفاوت سینه‌پهلو نوع دوم این است که در این سینه‌پهلو احتمال اینکه عامل بیماری از میکروب‌های مقاوم به آنتی‌بیوتیک و یا باکتری‌های صعب العلاج مانند پسودومونا باشد، بیشتر است.

درمان

سینه پهلو در بیشتر موارد بدون بستری شدن قابل درمان است. آنتی‌بیوتیک خوراکی، استراحت و نوشیدن مایعات معمولاً برای درمان کامل کافی است. با این‌حال در برخی افراد باعث دشواری شدید در تنفس می‌شود و مراقبت‌های بیشتری ضرورت می‌یابد. اشخاص دارای بیماری‌های تنفسی پیشین و سالخوردگان در معرض خطر بیشتر هستند.
آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان سینه‌پهلو ناشی از باکتری که معمول‌ترین نوع سینه‌پهلو است، تجویز می‌شوند. در بریتانیا آموکسی سیلین واریترومایسین یا کلاریترومایسن معمول‌ترین آنتی‌بیوتیک‌ها هستند اما در آمریکای شمالی با شیوع انواع غیرعادی سینه‌پهلوآزیترومایسین، کلاریترومایسین و فلوروکینولون‌ها جای آموکسی سیلین را گرفته‌اند. طول دوره درمانی به طور سنتی یک هفته تا ۱۰ روز است. اما برخی تحقیقات نشان می‌دهد که دوره‌های کوتاه‌تر آزیترومایسین (حداقل پنج روز) نیز کفایت می‌کند.

شیوع

در بریتانیا سالانه به‌طور میانگین ۶ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر گروه سنی ۱۸ تا ۳۹ سال به سینه‌پهلو مبتلا می‌شوند. این رقم در گروه سنی بالای ۷۵ سال به ۷۵ نفر می‌رسد. احتمال مرگ بر اثر این بیماری در بریتانیا حدود ۵ تا ۱۰٪ است.
ذات الریه در فصل سرما شیوع بیشتری دارد. مردان را بیشتر از زنان مبتلا می‌کند و در سیاه‌پوستان شایعتر است. شیوع کمتر ذات الریه در سفیدپوستان ناشی از توانایی بیشتر پوست برای ساختن ویتامین دی از نور خورشید است. ابتلا به بیماری‌های چون اسکلروز جانبی آمیوتروفیک و آلزایمر و نفخ، کشیدن سیگار، اعتیاد به الکل، ضعف سیستم ایمنی و بستری بودن -به هر علتی- ریسک ابتلا را افزایش می‌دهند.

جستارهای وابسته
• پولمونیت: التهاب ریه
• سارس: نوعی سینه‌پهلو به شدت مسری و مرگ‌آور که در سال ۲۰۰۲ در چین پدیدار شد.
• سارس کروناویروس: عامل سارس است که پیش از آن ناشناخته بود.

بیماری های تنفسی

سندرم زجر تنفسی نوزادان(یا IRDS) یک اختلال ریوی تهدید کننده زندگی است که ناشی از کمبود سورفاکتانت است.

این اختلال عمدتا با نارس بودن نوزاد در ارتباط است و در راس علل مرگ و میر شیرخواران نارس قرار دارد. چون ریه نوزاد نارس از نظر میزان و همچنین ترکیب سورفاکتانت نقص دارد.

علل

در نوزاد طبیعی در اغاز تنفس با آزاد شدن شدید سورفاکتانت ذخیره شده همراه است که کشش سطحی سلول‌های آلوئولی را کاهش می‌دهد. ولی در این سندرم آلوئول‌ها به دلیل نقص ترکیب یا ناکافی بودن سورفاکتانت بر روی هم خوابیده است. و برونشیول‌های تنفسی گشاد و مجرای الوئولی گشاد و محتوی مایع خیز هستند.

درمان

IRDS را می‌توان با ورود سرفاکتانت سنتز شده و یا سرفاکتانت با منشاء حیوانی به درون ریه از طریق لوله درمان نمود.
همچنین با تزریق بتامتازون در هفته‌های ۳۵ و ۳۶ بارداری می‌توان میزان RDS را کاهش داد.
سورفاکتانت اثر ضدالتهابی و باکتری کشی نیز دارد.

بیماری های تنفسی

سِل به زبان فارسی دری «توبر کلوز» یک بیماری واگیردار است. باسیل این بیماری میکوباکتریوم توبرکلوزیس یا باسیل کخ نام دارد زیرا که در سال ۱۸۸۲ (میلادی) پرفسور رابرت کخ دانشمند آلمانی آن را کشف کرد. نوعی از این بیماری که به سل گاوی موسوم است، میان انسان و چهارپایان مشترک است.

این بیماری در کشورهای جهان سوم از معضلات بهداشتی است. مرض سل یا توبرکلوز (به اختصار تی‌بی) یکی از بیماریهای مهلک در جهان است که عامل آن مایکوباکتریوم‌ها یا به طور دقیقتر میکوباکتریوم‌های سلی است.

در بیماری سل معمولاً ششها مورد حمله قرار می‌گیرند، این نوع سل را تی‌بی ریوی نیز گویند ولی از سایر اعضای درگیر در سل می‌توان سیستم عصبی مرکزی، غدد لنفاوی و گردش خون، دستگاه تناسلی و ادراری، دستگاه گوارش و معده، استخوان‌ها، مفاصل و پوست را نام برد. سایر میکوباکتریوم‌ها مانند بوویس، افریکنم، میکرتی و کانتی نیز باعث بیماری می‌شوند ولی نادر هستند.

نشانه‌های سل

از انواع نشانه‌های سل می‌توان به سرفه مزمن همراه با خلط سینه آغشته به خون، تب، تعریق شبانگاهی و کاهش وزن اشاره کرد. سل را می‌توان با رادیوگرافی قفسه سینه، تست پوستی توبرکولین، بررسی میکروسکوپی خلط و کشت میکروبی خلط و مایعات بدن در آزمایشگاه تشخیص داد.

درمان سل مشکل است و به دوره‌های طولانی و استفاده از آنتی بیوتیک‌های متفاوت نیاز دارد همچنین باید رفتار و تماس افراد کنترل شود. گونه‌های مقاوم به آنتی بیوتیک مایکوباکتریوم در سال‌های اخیر درمان سل را با مشکل روبه رو کرده‌است.

شیوع بیماری سل در سال ۲۰۰۶ در هر ۱۰۰،۰۰۰ نفر. قرمزبیشتر از ۳۰۰، نارنجی ۳۰۰−۲۰۰، زرد ۲۰۰-۱۰۰، سبز ۱۰۰-۵۰، آبی کمتر از ۵۰ و خاکستری بدون اطلاعات

جستارهای وابسته: میکوباکتریوم توبرکلوزیس

محتویات

• ۱ پیشگیری
• ۲ راه‌های ابتلا
• ۳ دیگر نامهای سل
• ۴ اشکال بیماری سل
• ۵ عوامل مساعدکننده
• ۶ علایم بالینی
• ۷ عوارض
o ۷.۱ پیدایش بیماری
• ۸ روشهای تشخیص
• ۹ درمان
• ۱۰ عوارض داروهای ضد سل
• ۱۱ پیشگیری
• ۱۲ شرایط اتاق بیمار
• ۱۳ اهمیت مبارزه صحیح با سل

پیشگیری

پیشگیری از آلوده شدن به سل و کنترل تماسهای افراد و همچنین واکسیناسیون توسط واکسن ب. ث. ژ بهترین شیوه مبارزه با سل است. باکتری‌های سل می‌تواند توسط عطسه، سرفه و یا تف کردن افراد آلوده به سل در محیط پخش شود.

در حال حاضر حدود یک سوم جمعیت جهان به باکتری‌های سل نوع ضعیف آلوده‌اند و سرعت آلوده شدن افراد درحال حاضر یک نفر در هر ثانیه‌است هر چند بسیاری از این عفونت‌ها به صورت نهانی هستند. حدود یک دهم این عفونت‌ها نهایتا به سل فعال تبدیل می‌شوند. و اگر بدون معالجه رها شوند بیش از نیمی از آن‌ها به مرگ منجر می‌شود.

در سال ۲۰۰۴ حدود ۱۴٫۶ میلیون نفر در جهان از بیماری نوع شدید سل رنج می‌برند و حدود ۸٫۹ میلیون نفر در جهان مستعد نوع شدید سل هستند و حدود ۱٫۶ میلیون نفر نیز بر اثر سل مرده‌اند. بیشتر این آمار مربوط به کشورهای جهان سوم است اما این آمار حتی در کشورهای پیشرفته نیز رشد داشته است.

دلیل این امر می‌تواند گسترش بیماری ایدز باشد. حدود ۸۰٪ افراد سلی در آسیا و آفریقا هستند و در آمریکا حدود ۵٪ تا ۱۰٪ به آزمایش سل جواب مثبت داده‌اند. در آمریکا ۲۵٫۰۰۰ نفر مستعد سل وجود دارد و حدود۴۰٪ سل در آمریکا به دلیل مهاجرت افراد آسیایی و آفریقایی رخ می‌دهد.

راه‌های ابتلا

اصلی‌ترین راه ابتلا استنشاق ترشحات یا غبار آلوده به باسیل سل می‌باشد که معمولاً ناشی از تماس با بیمار سلی درمان نشده می‌باشد. ولی سل گاوی می‌تواند از طریق مصرف لبنیات آلوده و غیر پاستوریزه نیز انسان را آلوده نماید. بیماری سل به وسیله قطره‌های ریز موجود در هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و اغلب افرادی را که در ارتباط نزدیک با فرد بیمار باشند را درگیر می‌کند.

یک سرفه می‌تواند حدود ۳٫۰۰۰ ریزقطره عفونی تولید کند. این ریزقطره‌ها به سرعت خشک می‌شوند و در هوا معلق می‌مانند و در صورت استنشاق وارد ریه افراد می‌شوند. بنابراین افراد مبتلا هنگام عطسه و سرفه باید همیشه برای پوشاندن دهان و بینی خود از دستمال استفاده نمایند و پس از آن، دستهای خود را با دقت بشویند.
البته این به آن معنا نیست که فرد مبتلا به سل باید قرنطینه شود. در تماس کوتاه و گذرا امکان انتقال بسیار کم است. بسیاری از مردم میکروب سل در بدنشان وجود دارد اما مبتلا به بیماری سل فعال نیستند. سل از طریق غذا، آب، تماس جنسی، تزریق خون یا نیش حشرات منتقل نمی‌شود.

تاثیر روی اعضای بدن

این باکتری می‌تواند تمامی اعضای بدن را گرفتار کند اما بیشتر ریه‌ها را گرفتار می‌کند. باکتری سل پس از ورود به ریه‌ها در آنجا تکثیر پیدا می‌کند و معمولاً پس از تحریک سیستم ایمنی بر آن در همان محل به صورت نهفته باقی می‌ماند و در صورت ایجاد شرایط مساعد ممکن است سل ریوی بروز کند.

گاهی باکتری پس از تکثیر در ریه‌ها از طریق خون به سایر اعضای بدن منتقل می‌شود و ایجاد سل در آن عضو می‌نماید. ندرتاً باکتری بلافاصله پس از ورود به ریه‌ها، شروع به فعالیت و تکثیر می‌کند و موجب بیماری فعال درریه‌ها می‌گردد که این نوع در کودکان و بیمارانی که اختلال سیستم ایمنی دارند، شایعتر است.

دیگر نامهای سل

در گذشته سل را کانسامپشن یا مصرف کننده می‌گفتند چرا که این گونه تصور می‌شد که افراد را از داخل می‌خورد و با سرفه خونی و زردی همراه است. سل جلدی نیز یکی دیگر از نام‌های عامیانه بود. دشمن پادشاه نیز نام دیگری بود چون اعتقاد بر این بود که پادشاه با دست زدن به افراد سلی آنها را شفا می‌دهد. پوت و یا گیبس مفصلی نیز نامیده می‌شد. نام کُخ نیز متداول است.
در زبان پهلوی به این بیماری xwarišnih می‌گفتند که برابر با بیماری‌ای بود که سبب تحلیل رفتن آدمی می‌شود.
سل میلیاری که با نام سل ارزنی نیز شناخته می‌شود در بیماران با ضعف ایمنی دیده می‌شود. در این نوع ضایعات تحت پرتو ایکس ظاهری دانه شکل دارند.

اشکال بیماری سل

• سل ریوی که اگر ریه‌ها را درگیر کند بیماری سل ریوی حادث می‌شود که خود شامل دو گروه می‌شود:
الف- سل ریوی با خلط مثبت (یعنی حاوی مایکوباکتریوم)
ب‌- سل ریوی با خلط منفی (یعنی فاقد مایکوباکتریوم)
بیماران مبتلا به سل ریوی از مهم‌ترین گروه می‌باشند زیرا این گروه به عنوان مخزن بیماری در جامعه نقش دارند و موجب انتقال بیماری به سایر افراد می‌گردند.
• سل خارج ریوی: سل ممکن است بجز ریه اعضای مختلفی از بدن را گرفتار کند که این اعضا می‌تواند شامل غدد لنفاوی، استخوان و مفاصل، ستون مهره‌ها، دستگاه ادراری و تناسلی، شکم و روده، پریکارد قلب باشد.

عوامل مساعدکننده

بعضی از عواملی که باعث می‌شود آلودگی به سل تبدیل به بیماری شود یا فرد سالم در معرض بیشتری برای بیمار شدن باشد در زیر آمده‌است:

1. عفونت به ایدز (آلودگی به ایدز یکی از عوامل موثر در ابتلا به سل می‌باشد. فردی که به ایدز مبتلا باشد ۵٪ احتمال دارد که به سل مبتلا شود.)
2. استفاده از مواد مخدر
3. عفونت اخیر با میکوباکتریوم توبرکلوزیس (طی ۲ سال گذشته)
4. علائم رادیوگرافی قفسه سینه که دال بر سل قبلی باشد (در افرادی کامل درمان نشده‌اند یا اصلاً درمان نشده‌اند)
5. دیابت ملیتوس
6. سیلیکوز یا سیلیکوزیس
7. درمان طولانی با کورتیکواستروییدها (داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی)
8. سرطان سر و گردن
9. بیماریهای خونی (مانند لوسمی)
10. بیمارهای کلیوی پیشرفته
11. وزن بدن پایین(۱۰٪ یا کمتر از ۱۰٪ وزن مطلوب)

علایم بالینی

سل اولیه معمولاً بی‌نشانه‌است و در جریان معاینه اطرافیان بیماران سلی کشف می‌شود. نشانه‌های بیماری عبارت‌اند از سرفه (معمولاً خشک)، تب، کم اشتهایی و در کودکان نارسایی رشد. نشانی‌های شدیدتر بیماری ممکن است شامل حملات سرفه و دیده شدن خون در خلط باشد.
سل ممکن است بجز ریه اعضای مختلفی از بدن را گرفتار کند که این اعضا می‌تواند شامل غدد لنفاوی، استخوان و مفاصل، ستون مهره‌ها، دستگاه ادراری تناسلی، شکم و روده،پریکارد قلب باشد که بسته به ناحیه گرفتار علایم خاص خود را خواهد داشت.

نوع شدید سل

در بیماری‌های نوع شدید سل حدود ۷۵٪ سل ریوی است که علائم آن شامل درد قفسه سینه و سرفه خونی و مزمن بیش از سه هفته و علائم سیستماتیک شامل تب و لرز، عرق شبانه، کاهش اشتها، کاهش وزن و رنگ پریدگی و خستگی مداوم می‌باشد. در حدود ۲۵٪ سل حاد عفونت از شش شروع شده و به دیگر قسمتها سرایت می‌کند و باعث بروز انواع تی‌بی می‌شود.

عفونت غیر ریوی در پرده جنب، سیستم عصبی مرکزی و مننژ، غدد لنفاوی، حلق، سیستم تناسلی، مفاصل و استخوانها دیده می‌شود. هرچند عفونت‌های غیر ریوی واگیر دار نیستند ولی ممکن است با نوع واگیر دار ریوی همزمان باشد.

کلا هر بیماری که یک یا چند علائم زیر را داشته باشد باید مشکوک به بیماری سل شد:

1. سرفه(معمولاً خشک) بیش از ۲ هفته(شایعترین علامت)
2. تب و عرق شبانه
3. بی اشتهایی
4. خلط فراوان
5. خلط خونی
6. درد قفسه سینه

عوارض

بسته به دستگاه درگیر و مدت درگیری سل می‌تواند منجر به پلورزی (جمع شدن مایع در فضای جنب)، آمپیم (پلورزی چرکی سلی)، هموپتزی (خونریزی زخم‌های مخاط برونش) که معمولاً جزیی است ولی می‌تواند به خونریزی کشنده نیز منجر شود. خنازیر یا لنفادنیت گردن (تورم گره‌های لنفاوی که ممکن است با ترشح نیز همراه شود)، تخریب کلیه‌ها، اختلال‌های باروری در گرفتاری اندامها تناسلی، شکستگی مهره‌ها و… شود.
پیدایش بیماری

باکتری سل (نقاط قرمز) در بزاق.

حدود ۹۰٪ افرادی که توسط میکروباکتریوم توبرکولوز آلوده شده‌اند دارای عفونت نهانی می‌باشند و تقریبا بدون علائم تشخیص هستند. حدود یک دهم این افراد نهایتا به سل حاد مبتلا می‌شوند و اگر بدون معالجه رها شوند بیش از نیمی از آنها به مرگ منجر می‌شود.

عفونت زمانی شروع می‌شود که میکرو باکتریومها به مکانی می‌رسند که می‌توانند در آنجا تکثیر یابند (اغلب درصورت ضعف دستگاه ایمنی فرد). مکان اولیه شروع عفونت در شش که گون نامیده می‌شود و به طور معمول در قسمت بالای لوپ پایینی یا در قسمت پایینی لوپ بالای ریه قرار دارد.

در ابتدا باکتری‌ها توسط سلول ایمنی برداشته می‌شوند و به آنها اجازه حمله مکرر داده نمی‌شود اگر چه این سلولها می‌توانند باسیل‌ها را به محل گره‌های لنفاوی ببرند، اما در مرحله دوم انتشار توسط جریان خون باکتریها به دیگر ارگانها انتقال می‌یابند و کل بدن را می‌توانند آلوده کنند.

تاثیرات سل

اگرچه تاثیرات سل بر روی قلب و ماهیجه‌های اسکلتی وپانکراس و تیروئید بسیار کم است. بیماری سل می‌تواند برای دیگر بیماری‌ها زمینه را نیز آماده کند. برای مبارزه با سل در داخل بدن ماکروفاژها، لنفوسیتهای تیوبی و فیبروبلاست‌ها که در بین سلول‌ها قرار دارند با هم جمع شده و تشکیل گرانولار می‌دهند.

که در آن یاخته‌های عفونی توست لنفوسیتها احاطه می‌شوند و با این عمل از پراکنده شدن باکتری‌ها جلوگیری کرده و محیطی برای فعالیت سیستم حفاظتی ایجاد می‌کند. در داخل گرانولارها لنفوسیتها سایتوکینهایی را ترشح می‌کنند تا با فعال کردن ماکروفاژها باکتری‌ها را نابود کند البته لنفوسیتها می‌توانند مستقیما نیز باکتری‌ها را نابود کنند.

سل میلیاری

اغلب باکتری‌ها بطور کامل نابود نمی‌شوند و تعدادی به حالت کمون می‌روند و عفونت نهایی را ایجاد می‌کنند. یکی دیگر از ویژگیهای گرانولار درانسان ایجاد سلول‌های مرده داخل خودش است که نکروزیس نامیده می‌شود. نکروزیس یک بافت نرم سفید پنیری رنگ است که با چشم دیده می‌شود (نکروز کازئوز).

اگر چنانچه باکتری‌ها راهی به داخل جریان خون مخصوصا در بافتهای آسیب دیده بیابند به دیگر اعضای بدن رفته و باعث انتشارعفونت می‌شوند و به صورت دانه‌های ریز سفید رنگ ظاهر می‌شوند. این نوع شدید بیماری بیشتر در کودکان خردسال یا بزرگسالان با ضعف ایمنی شایع است و سل میلیاری نامیده می‌شود.

سل میلیاری علیرغم درمان امار مرگ ومیر ۲۰٪درصدی دارد زیرا در بسیاری از موارد عفونت پیشرفت کرده و بافت‌های مختلفی درگیر نکروز پنیری شده‌اند. در انواع شدید بیماری این حفره راهی به مسیر هوا پیدا کرده واین مواد سفید رنگ توسط سرفه بیرون می‌اید. این مواد شامل باکتری‌های زنده نیز بوده و همچنین روشی است برای انتشارعفونت.

روشهای تشخیص

رادیوگرافی قفسه سینه شخص مبتلا به بیماری سل پیشرفته. عفونت در هر دو سمت ریه با پیکان های سفید نمایش داده شده و تشکیل حفره سلی با پیکان های مشکی مشخص شده است.
بیماری سل را می‌توان با علائم ظاهری بیماری که روی ارگانهای بدن می‌گذارد تشخیص داد. روشهای آزمایشگاهی، رادیوگرافی و یا تست پوستی توبرکولین نیز وجود دارند. یکی از مشکلات در تشخیص سل زمان‌بر بودن بعضی از این روشهاست مثلا کشت ازمایشگاهی خلط به ۴ الی ۱۲ هفته وقت نیاز دارد.

تست توبرکولین پوست

تفسیر تست پوستی به عوامل ریسک فرد برای مواجهه با عفونت، سیستم ایمنی و تاریخچه واکسیناسیون فرد بستگی دارد. افراد دارای عفونت نهانی که قبلا واکسینه نشده‌اند نسبت به افراد واکسینه شده در تست پوست به مدت زمان بیشتری نیاز دارند تا واکنش نشان دهند. بنابراین این تست باید با دقت و با توجه به محل زندگی بیمار انجام شود.

تست توبرکولین پوست ممکن است جواب منفی کاذب نیز بدهد مثلا در بیماران دچار سوء تغذیه، ضعف ایمنی یا سل میلیاری. البته در روشهای جدید برای تشخیص با استفاده از واکنش‌های زنجیری پلیمراز به شناسای دی‌ان‌ای باکتری و سنجش میزان پادتنهایی که بدن در عکس العمل به باکتری‌ها ترشح می‌کند می‌پردازد. این تست‌ها دقیق‌تر هستند.

روش‌های تشخیص عبارتند از:

• آزمون توبرکولین
• کشت خلط

۳ نمونه خلط از بیمار گرفته و به آزمایشگاه ارسال می‌گردد. نحوه گرفتن نمونه خلط:

1. ابتدا در اولین مراجعه فرد مشکوک یک نمونه گرفته می‌شود.
2. ظرفی به بیمار داده می‌شود که مشخصات بیمار در سطح خارجی ظرف نوشته شده‌است. و بیمار باید نمونه دوم خود را صبح زود و قبل از مراجعه دوم جمع‌آوری کند.
3. در مراجعه دوم نمونه سوم از وی گرفته می‌شود.
   • رادیوگرافی سینه
   • نمونه برداری بافتی

درمان

دوره درمان و تعداد داروی مورد مصرف بسته به شدت بیماری و قسمت‌های درگیر بدن متفاوت است ولی به طور متوسط بین شش ماه تا یک سال می‌باشد. آلودگی هم‌زمان به بیماری ایدز می‌تواند درمان بیماری را بسیار مشکل کند. درمان انواع مقاوم به درمان باسیل سل از چالشهای پزشکی است.

در گذشته تنها راه‌های درمانی استراحت در جاهای خوش آب و هوا و در زیر نور خورشید، نیروبخشی جسمانی، دوری از کارهای سخت و رنج آور، ورزش سبک، گردش و شادی و خوش گذرانی و دوری از غم و اندوه، خوردن خوراک‌های سودمند و نیروبخش بود.

طول مدت درمان معمول ۶ ماه است که ۲ ماه اول مرحله حمله‌ای شامل ۴ داروی ایزونیازید، ریفامپین، پیرازینامید و اتامبوتول است و ۴ ماه بعدی در مرحله نگهدارنده از ۲ داروی ایزونیازید و ریفامپین استفاده می‌شود.

آنتی‌بیوتیک‌ها

مشکل مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شدن باکتریها به آنها است. استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها اغلب دارای عارضه نیز هست مانند عوارض کبدی. مقاومت در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها که به طور منظم مصرف می‌شوند شامل مقاومت اولیه و ثانویه‌است. مقاومت اولیه در افراد آلوده به نوع شدید احتمال بیشتری دارد.

برای این افراد نباید فقط داروهای با کیفیت پایین استفاده کرد. موضوع مقاومت دارویی یک مساله فراگیر است چرا که هرچه طول درمان بیشتر باشد نیاز به داروهای گرانتر (داروهای سری دوم درمان) بیشتر می‌شود. مقاومت می‌تواند به صورت مقاومت چند دارویی نیز باشد.

روش‌های معالجه گذشته

در زمان‌های گذشته روش‌های معالجه سل بیشتر بر رژیم غذایی متمرکز بود. نشان داده شده موش‌هایی که در رژیم غذایی خود ۲٪ پروتئین مصرف می‌کنند مرگ و میر بیشتری در اثر بیماری سل نسبت به موش‏هایی دارند که ۲۰٪ پروتئین مصرف می‌کنند و با افزایش پروتئین در رژیم غذایی گروه اول مرگ و میر کم می‌شود.

علاوه بر این آمارها در بین مهاجران لندن نشان می‌دهد افرادی که گیاه خوارند و گوشت و ماهی مصرف نمی‌کنند ۸٫۵ برابر بیشتر در معرض سل قرار دارند چراکه مبتلا به سوء تغذیه هستند.

عوارض داروهای ضد سل

سرگیجه، تهوع، تاری دید، عدم تعادل، زرد شدن سفیدی چشم‌ها، دل‌درد، استفراغ و وز وز گوش است. که در صورت مشاهده این علائم باید مصرف داروها قطع شود و پزشک در جریان قرار گیرد.
• نارنجی شدن یا قرمز شده رنگ ادرار یا سایر ترشحات بدن در اثر مصرف ریفامپین می‌باشد و هیچگونه خطری ندارد.

پیشگیری

• اصلی‌ترین راه مبارزه با این بیماری شناسایی افراد مبتلا و درمان آنها با داروهای ضد سل می‌باشد.
• شناسایی افراد آلوده که به هنوز به سل مبتلا نشده‌اند.
• واکسیناسیون توسط واکسن ب ث ژ
• ارتقاء آموزشهای بهداشتی و سطح اقتصادی فرهنگی در جامعه موجب کاهش بیماری می‌گردد.
• مبارزه با بیماری ایدز این بیماری موجب شیوع موج جدید از بیماری سل گردیده‌است.
• بعد از ۲ هفته از شروع درمان امکان انتقال بیماری به دیگران وجود ندارد. ولی در ۲ هفته اول درمان باید از تماس‌های مکرر با بیمار مبتلا به سل خودداری کرد.
• بیماران حتماً از ماسک استفاده کنند. البته در بیماران سل خارج ریوی در صورتی که بیمار سرفه نداشته باشد. بیماری سل واگیردار نیست و نیاز به استفاده ماسک نمی‌باشد
• از بوسیدن کودکان خودداری شود.
• از پراکندگی اخلاط در هوا و زمین خودداری کنند.

پیشگیری در جامعه

• اصلی‌ترین راه مبارزه با این بیماری شناسایی افراد مبتلا و درمان آنها با داروهای ضد سل می‌باشد(تحت نظارت مستقیم DOTS).
• شناسایی افراد آلوده که به هنوز به سل مبتلا نشده‌اند.
• ارتقاء آموزشهای بهداشتی و سطح اقتصادی فرهنگی در جامعه موجب کاهش بیماری می‌گردد.
• مبارزه با بیماری ایدز، این بیماری موجب شیوع موج جدید از بیماری سل گردیده‌است.

پیشگیری با واکسن سل (ب‌ث‌ژ)

با توجه به دستورالعمل‌های کشوری واکسن ب‌ث‌ژ در حال حاضر در بدو تولد و در یک نوبت تزریق می‌شود.
• تزریق مکرر واکسن سود بخش نیست و فقط یکبار تزریق کافی است.
باید دانست که واکسن ب‌ث‌ژ از بروز موارد خطرناک و مرگ و میر بیماری سل منشتر اعضای بدن و سل مننژیت‌ی جلوگیری به عمل می‌آورد. ولی اثرات ناچیزی در پیشگیری از گسترش بیماری سل در جامعه دارد.

شرایط اتاق بیمار

1. نور خورشید به مقدار کافی به درون اتاق نفوذ کند.
2. به اندازه کافی پنجره داشته باشد (یک پنجم مساحت کف اتاق).
3. از بستن پنجره اتاق بیمار خودداری کنید.

اهمیت مبارزه صحیح با سل

با تشخیص به موقع و درمان صحیح بیماران مبتلا به سل به راحتی می‌توان با این بیماری مبارزه کرد. ولی اگر بیماران را نتوانیم تشخیص دهیم به راحتی هر بیمار مسلول سالانه ۱۰ تا ۱۵ نفر دیگر را در خانواده و نزدیکان خود آلوده می‌کند.

مهم‌تر آنکه اگر بیمار مبتلا به سل ریوی را تشخیص دهیم ولی تحت درمان صحیح و دقیق قرار نگیرد، موجب به وجودآمدنمیکروب سل مقاوم به دارو می‌گردد. که دیگر داروهای ضد سل معمولی برآن اثر نمی‌کند و در نتیجه بیماری وخیم‌تر شده و به راحتی قابل درمان نیست و اگر به دیگران منتقل شود مشکلات زیادی را به وجود می‌آورد.
• عدم درمان صحیح و دقیق بیماران سل موجب بروز بیماری لاعلاجی می‌گردد.
• سل معمولا، بیماری فقرا می‌باشد.

بیماری های تنفسی

رینیت آلرژیک (به انگلیسی: Allergic rhinitis)‏ نوعی واکنش ازدیاد حساسیتی است . هنگامیکه فرد دارای سیستم ایمنی حساس شده آلرژنی مانند گرده گل یا گردو غبار را تنفس می‌کند واکنش ازدیاد حساسیتی آغاز می‌شود .
محتویات

• ۱ بیماری
• ۲ انواع رینیت آلرژیک
• ۳ درمان

بیماری

ترکیب پادتن با آلرژن موجب آزاد شدن میانجیهای شیمیایی مانند هیستامین و لکوترینها می‌شود . این میانجیها با افزایش نفوذپذیری مویرگهای اطراف و سایر واکنشهای شیمیایی موجب احتقان بینی و قرمزی، آبریزش بینی، خارش، تورم گلو وسایر علائم آلرژی می شوند . علائم از فردی به فرد دیگری متفاوت است .رینیت آلرژیک عارضه بسیار شایعی است و نزدیک به ۱۰٪ مردم از این مشکل رنج می برند .
گاه علائم به دنبال استنشاق پاک کننده‌های کلردار نیز به وجود می آیند . رینیت آلرژیک دراثر مصرف شیر گاو در نوزادان نیز دیده شده است . حمله آسم در بیماران مبتلا به این بیماری ۴ برابر بیشتر است . در مراحل پیشرفته بیماری ممکن است پولیپ بینیایجاد شود.رینیت آلرژیک در نوزادان و شیرخواران نیز دیده می شود. افتراق آن با سرماخوردگی ساده در طول مدت بیماری ( سرماخوردگی کمتر از یک هفته طول می کشد )، عامل بیماریزا، مسری نبودن و عود آن است . ( تشخیص بر اساس شرح حال است ).

انواع رینیت آلرژیک

نوع حاد و فصلی: بیشتر در فصل بهار و اواخر تابستان به دنبال برخورد با دانه‌های گرده درختان، علف‌ها و گل‌ها علایم بیمای ایجاد می‌شود که چند هفته طول می کشد وسپس از بین می رود و سال بعد دوباره عود می کند. ( حساسیت فصلی یا تب یونجه )

انواع مزمن و همیشگی: در این نوع که رینیت آلرژیک غیر فصلی نیز نامیده می‌شود معمولاً شدّت علایم از نوع فصلی کمتر است . به دلیل اینکه عوامل آلرژی زا تقریباً همیشه در محیط زندگی بیمار وجود دارند بیماری در طول سال مرتّباً تکرار می‌شود ویا ممکن است علایم همیشه همراه بیمار باشد.

این نوع می تواند ناشی از قارچ‌ها (Mite ها)، گرد و غبار خانه، دود سیگار، خاکه گچ، روزنامه، مواد شوینده، پشم، پر، غذا (مثل ماهی، توت فرنگی، تخم مرغ، خربزه و …) و فضولات حیوانات خانگی باشد .

درمان

با تست پوستی اغلب می توان آلرژن عامل ازدیاد حساسیت را یافت .درمان علامتی با آنتی هیستامینها ( مانند دیفن هیدرامین و پرومتازین )، مقلدهای سمپاتیک ( مانند پسودو افدرین و فنیل افرین )، کرومولین سدیم، تئوفیلین و گاه استروئیدها ( به خصوص اسپری بینی )است .

توصیه به اجتناب از آلرژنها (حتی گاه فیلتر هوا) ضروری است . گاه با ایمونوتراپی و حساسیت زدایی بیمارن درمان می شوند .

بیماری های تنفسی

خلط خونی یا هموپتیزی (به انگلیسی: Hemoptysis)‏ است. که عمل سرفه یا استفراغ کردن خون یا خلط خونی‌رنگ از نایژه، نایسر،نای یا ریه‌ها می باشد. (مشابه بیماری سل یا دیگر بیماری‌های تنفسی‌ یا پیامدهای قلبی – رگی) است.

بیماری های تنفسی

خروسک (یا لارنگوتراکئوبرونشیت) عفونتی تنفسی است که در اثر آلودگی ویروسی مجرای فوقانی هوا رخ می دهد. این عفونت موجب بروز التهاب در داخل گلو می گردد. این التهاب مشکلاتی برای تنفس ایجاد می کند؛ نشانه های خروسک عبارتند از “تنفس صدادار” سرفه، استریدور (صدایی زیر و شبیه خس خس) و گرفتگی صدا.

علائم خروسک ممکن است خفیف، متوسط و یا شدید باشند. این علائم معمولا در هنگام شب تشدید می شوند. یک دوز از استروئیدها می تواند این وضعیت را التیام بخشد. گاهی اوقات اپی نفرین در موارد شدیدتر مورد استفاده قرار می گیرد. بستری در موارد بسیار نادری نیاز است.

معاینه خروسک بر اساس نشانه ها و علائم پس از آن انجام می گیرد که احتمال بروز علائم به دلایل دیگر همچون اپی گلوتیت ووجود اشیاء خارجی در مجرای هوایی رد شود. بیشتر اوقات نیازی به بررسی های بیشتر – از جمله آزمایش های خون، رادیولوژی، و کشت میکروب نیست. خروسک مسئله ای عادی بوده و در حدود 15% از کودکان در سنین 6 ماه تا 5-6 سال دیده می شود. نوجوانان و بزرگسالان به ندرت دچار خروسک می شوند.

محتویات

• ۱ علائم و نشانه ها
• ۲ عوامل
• ۳ منشا ویروسی
o ۳.۱ منشا باکتریایی
• ۴ پاتوفیزیولوژی
• ۵ معاینه
• ۶ پیشگیری
• ۷ درمان
• پیش آگهی
• تاریخچه

علائم و نشانه ها

نشانه های خروسک عبارتند از “پارس مانند شدن” سرفه، استریدور (صدایی زیر و شبیه خس خس به هنگام دم)،گرفتگی صدا و سختی تنفس که در هنگام شب تشدید می شوند. سرفه های پارس مانند معمولا صدایی مانند صدایفوک و یا شیر دریایی دارند.

گریه می تواند باعث تشدید خس خس شود؛ خس خس می تواند نشاندهنده تنگ شن مجرای هوا گردد. با بدتر شدن خروسک ممکن است از شدت خس خس کاسته شود. علائم دیگر عبارتند از تب، زکام(علائمی ماشبه علائم سرماخوردگی)، و به داخل فرو رفتن پوست میان دنده ها. جاری شدن آب دهان و یا ظاهری بیمار معمولا به دیگر موارد پزشکی مربوط است.

عوامل

خروسک معمولا دارای منشا ویروسی است. برخی افراد این اصطلاح را برای مواردی چون لارنگوتراکئیت شدید، خروسک اسپاسمودیک، دیفتری حنجره، تراکئیت باکتریایی، لارنگوتراکئوبرونشیت، و لارنگوتراکئوبرونشونومونیت به کار می برند. دو مورد اول ویروسی بوده و علائم خفیف تری دارند؛ چهار مورد بعدی باکتریایی بوده و معمولا علائم شدیدتری دارند.

منشا ویروسی

در 75% موارد ویروس پاراآنفولانزا، و به خصوص نوع اول و دوم آن، عامل خروسک به شمار می رود. گاهی اوقات سایر ویروس ها هم می توانند باعث بروز خروسک شوند از جملهآنفولانزای Aو B، سرخک، آدنوویروس و ویروس سین سیشیال تنفسی (RSV). خروسک اسپاسمودیک (حروسک به همراه پارس کردن)نیز عواملی مشابه چون لارنگوتراکئیت شدید دارد، اما فاقد علائم معمول عفونت (از جمله تب، گلوی چرک کرده، و افزایش گلبول های سفید خون) است. درمان و پاسخ به درمان اما مشابه هستند.

منشا باکتریایی

خروسک باکتریایی ممکن است یکی از این موارد باشد: دیفتری حنجره، تراکئیت باکتریایی، لارنگوتراکئوبرونشیت، و لارنگوتراکئوبرونشونومونیت. دیفتری حنجره در اثر کورینه باکتریوم دیفتری ایجاد می شود، حال آن که تراکئیت باکتریایی، لارنگوتراکئوبرونشیت و لارنگوتراکئوبرونشونومونیت در اثر عفونتی که در ابتدا ویروسی است. و سپس باکتربایی می شود ایجاد می گردند.

رایج ترین این عوامل باکتریایی عبارتند از استافیلوکوک اورئوس، استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا، و موراکسلا کاتارالیس.

پاتوفیزیولوژی

عفونت ویروسی به التهاب حنجره، نای و مجراهای بزرگ هوا با گلبول های سفید خون می شوند. التهاب ممکن است در تنفس مشکل ایجاد نماید.

معاینه

خروسک بر اساس نشانه ها و علائم معاینه می گردد. گام نخست حصول اطمینان از این نکته است که سایر عوامل مسدود کننده مجرای های هوا دخیل نباشند از جمله اپی گلوتیت، اشیای خارجی، ساب گلوتیک استنوزیس، آنژیوادم،آبسه پشت حلقی و تراکئیت باکتریایی.
رادیولوژِی گردن معمولا انجام نمی شود، اما در صورت انجام شدن رادیولوژی می توان تنگ شدن نای را مشاهده کرد که چون به شکل برج کلیسااست آن را نشانه برج کلیسا می نامند. در نیمی از موارد نشانه برج کلیسا رخ نمی دهد.
آزمایش خون و کشت ویروس (آزمایش مورد نیاز ویروس) می تواند باعث تحریک غیرضروری مجرای هوا گردد. در حالیکه کشت ویروس هایی که از طریق مکش مخاط از حلق و بینی(فرآیندی که در آن با استفاده از لوله ای مخاط را از بینی خارج می کنند) به دست می آیند، هم می توانند همان عامل را تعیین نمایند.

چنین کشت هایی فقط محدود به کاسنی است که تحقیقات را انجام می دهند. اگر فردی با درمان های استاندارد معالجه نشد می توان آزمایش های بیشتری را انجام داد تا احتمال منشا باکتریایی بررسی گردد.

سیستم برای طبق بندی

متداول ترین سیستم برای طبق بندی شدت خروسک امتیاز Westley نام دارد. این تست بیشتر در تحقیقات استفاده می شود تا مراکز درمانی. این امتیاز مجموع امتیازاتی است که به پنج فاکتور تعلق می گیرد: میزان هوشیاری، کبودی، استریدور، ورودی هواف فرورفتگی پوست میان دنده ها. امتیازی که به هر یک از این پنج فاکتور داده می شود در جدول به سمت راست ثبت شده و امتیاز نهایی عددی بین 0 تا 17 خواهد بود.

• نمره کل 2 پوند نشانگر croup خفیف است. فرد می تواند دچار سرفه پارگی و گرفتگی صدا شود ، اما در حالت استراحت هیچ استریدور (خس خس) وجود ندارد.
• نمره کل 3-5 به عنوان گروه متوسط طبقه بندی می شود – فرد دچار خس خس همراه با علائم دیگر است.
• نمره کل 6–11 گروه croup شدید است. همچنین با استریودور واضح ، بلکه دارای نقاشی دیواره قفسه سینه است.
• نمره کل 12 پوند به معنی نارسایی تنفسی است. سرفه پارس و خس خس ممکن است در این مرحله دیگر وجود نداشته باشد.

85% کودکانی که به اورژانس می روند بیماری خفیفی دارند؛ خروسک شدید به ندرت اتفاق می افتد (<1%).

پیشگیری

مصونیت بخشی (واکسن) در برابر آنفولانزا و دیفتری می تواند از بروز خروسک جلوگیری نماید.

درمان

کودکان مبتلا به خروسک را باید تا جای ممکن آرام نگه داشت. استروئید ها به صورت روتین تجویز شده و در موارد شدید از اپی نفرین استفاده می شود. کودکان با سطح اکسیژن (مقدار اکسیزن محلول در خون) زیر 92% باید اکسیژن دریافت کنند. و افرادی که خروسک شدید دارند را می توان جهت نظارت بیشتر در بیمارستان بستری کرد.

اگر به اکسیژن نیاز باشد، می توان از روش “مجاورتی” نیز استفاده کرد (نزدیک نگاه داشتن منبع اکسیژن به صورت کودک)، چرا که بیقراری کمتری در مقایسه با استفاده از ماسک اکسیژن ایجاد می نماید. اب معالجه، کمتر از 0.2% افراد نیازمند لوله نای می شوند (لوله ای که در مجرای هوا قرار داده می شود).

استروئید ها

کورتیکوستروئیدهایی همچون دکزامتازون و بودسونید را می توان برای درمان خروسک به کار برد. پس از شش ساعت بهبود قابل توجهی دیده خواهد شد. با اینکه می توان این داروها را از طرق خوراکی (دهان)، غیرخوراکی (تزریق)، و یا از طریق تنفسی دریافت کرد، مصرف خوراکی ترجیح داده می شود. معمولا یک دوز کافی بوده و مصرف آن اکثر اوقات کاملا امن خواهد بود. دکزامتازون با دوزهای 0.15، 0.3 و 0.6 mg/kg همه به یک مقدار تاثیر دارد.

اپی نفرین

خروسک متوسط تا شدید را می توان با افشانه اپی نفرین التیام بخشید (محلولی استنشاقی که مجرای هوا را باز می کند). در حالیکه اپی نفرین معمولا شدت خروسک را طی 10 تا 30 دقیقه کاهش می دهد، اثرات ان تنها تا دو ساعت باقی می ماند. اگر پس از گذشت 2 تا 4 ساعت پس از درمان حال کودک بهبود یافت و مشکلی پیش نیامد، می توان او را از بیمارستان مرخص نمود.

سایر

درمان های دیگری نیز برای خروسک مورد مظالعه قرار گرفته اند اخما شواهد کافی مبنی بر مفید بودن آن ها موجود نیست. تنفس بخار داغ و یا هوای مرطوب نوعی خوددرمانیسنتی است، اما مطالعات بالینی شواهدی از تاثیرگذاری آن به دست نیاورده اند. و این شیوه در حال حاضر به ندرت استفاده می شود. استفاده از شربت های سرفه که معمولا حاوی دسکتروموتورفان و یا گایافنزین هستند نیز توصیه نمی شود.
از آنجایی که خروسک معمولا ویروسی است آنتی بیوتیک ها معمولا استفاده نمی شوند مگر آنکه عفونت باکتریایی باشد. استفاده از آنتی بیوتیک هایی چون ونکومایسینو سفوتکسیم برای عفونت های باکتریایی توصیه می شود. در موارد شدید مرتبط با آنفولانزا A و B، آنتی ویروس مهارکننده نوروآمینیداز را می توان استفاده کرد.

پیش آگهی

خروسک ویروسی معمولا یک بیماری کوتاه مدت است؛ خروسک به ندرت موجب مرگ در اثر اختلالات تنفسی و یا ایست قلبی می گردد. علائم آن معمولا طی دو روز بهبود می یابند اما ممکن است بین چهار تا هفت روز تداوم پیدا کنند. عوارض غیرمعمول دیگر ممکن است شامل تراکئیت های باکتریایی، ذات الریه، و ادم ریه گردد.

اپیدمیولوژی

حدود 15% کودکان در سنین بین 6 ماه تا 5-6 سال به خروسک مبتلا می شوند. خروسک 5% پذیرش بیمارستانی این گروه سنی را تشکیل می دهد. در موارد نادر، کودکان سه ماهه و 15 ساله هم به خروسک مبتلا می شوند. مردان 50% بیشتر از زنان به این بیماری مبتلا می شوند؛ خروسک در فصل پاییز رایج تر است.

تاریخچه

واژه croup از فعل croup, در انگلیسی مدرن به معنای “فریاد با صدای گرفته” ریشه می گیرد؛ این نام اولین بار در اسکاتلند برای این بیماری به کار رفت و در قرن 18 رایج شد. خروسک دیفتریایی از زمان هومر در یونان باستان شناخته شده است. در سال 1826 برتونیو (Bretonneau ) تفاوت میان خروسک و خروسک ایجاد شده بواسطه دیفتری را کشف کرد.

این فرانسوی خروسک ویروسی را “faux-croup” نامید و “croup” را برای بیماری ایجاد شده توسط باکتری عامل دیفتری به کار برد. خروسک ایجاد شده به دلیل دیفتری تقریبا ناشناخته مانده است چرا که مصونیت موثر در مقابل آن کشف شده است.

بیماری های تنفسی

تنگی نفس (به انگلیسی: dyspnea)‏ تنفس دشوار یا پرزحمت را گویند.
بیمار احساس دشواری تنفس و سطحی شدن تنفس را دارد ( کوتاه و سطحی بودن تنفس ).

علل

این مشکل در بسیاری از بیماریها مشاهده می‌شود. و می تواند علل قلبی مانند نارسایی قلب، ریوی مانند آسم و عصبی مانند اضطراب داشته باشد. علل ریوی می تواند به دلیل انقباض برونشها و انسداد نسبی آنها مانند آسم یا افزایش التهاب و ترشحات مجاری مانند پنومونی باشد .

مشاهده پزشک

دقت کنید که تنگی نفس را بیمار بیان می‌کند و مشکلی که پزشک می تواند مشاهده کند نیست .

تند بودن تنفس (تاکی پنه یا زیادی تعداد تنفس در دقیقه) و یا دشواربودن دم و بازدم ( استفاده از عضلات فرعی تنفسی )چیزی است که پزشک ممکن است مشاهده کند .

بیماری های تنفسی

نموداری که فرم تنفس شین استوکز را نشان می دهد.

تنفس شین استوکز (Cheyne-Stokes respiration) یک فرم غیر طبیعی تنفس است که به صورت دوره های متناوبی از هایپرپنه -هیپوپنه و قطع تنفس (آپنه) خود را نشان می دهد.

دوره

این دوره ها حدود سی ثانیه تا دو دقیقه طول کشیده و دوره قطع تنفس تا سی ثانیه ممکن است طول بکشد.

علت

این اختلال تنفسی ناشی از ضایعات منتشر مغری است و به خصوص در کما دیده می شود.

بیماری های تنفسی